Sjaj Manakove kuće - Uskoro počinju radovi na zaštiti jednog od vrednijih beogradskih spomenika

Jedan od najstarijih graditeljskih nepokretnih kulturnih dobara grada Beograda, iz tridesetih godina 19. veka, Manakova kuća, uskoro će dobiti novo ruho. Ovo je spomenik kulture od velike važnosti, a danas je u značajnoj meri ugrožen, jer je prošlo 47 godina od velikih restauratorskih radova prilikom njegove obnove, koju je izveo Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda.

- Od tada do danas nije bilo većih ulaganja u njegovu zaštitu i osavremenjavanje - kaže kustos Dragana Stojković. - Projektom rekonstrukcije predviđeno je parterno uređenje - urbani džep, koji obuhvata ozelenjavanje i popločavanje prostora kako bi se ovaj kulturno-istorijski spomenik izdvojio iz današnjeg ambijenta Ulice Gavrila Principa. Ove značajne radove najavio je u decembru prošle godine ministar kulture Ivan Tasovac.

Manakova kuća spadala je među bolje građene gradske kuće iz 1830. godine. Slična zdanja su uglavnom pripadala turskim i čorbadžijskim porodicama. U državnim knjigama se 1860. ova kuća pominje se kao "mejana" Manaka Mihajlovića.

- Na primeru ovog zdanja mogu se uočiti brojne graditeljske odlike starih varoških balkanskih kuća - dodaje Stojković. Zidovi su od nepečene cigle - ćerpiča, koji je postavljen unutar drvene bondručne konstrukcije. Strehe su spuštene sa krovnim pokrivačem od ćeramide. Na krovu dominiraju vitki, lepo ukrašeni dimnjaci. Prepoznatljivi elementi na fasadi su drveni tremovi i divanhane okrenuti prema bašti, i erkeri (čoške) sa spoljne strane, prema ulici. S obzirom na to da je građena na strmom terenu, Manakova kuća ima više nivoa, pa tako ima podrum, prizemlje, međusprat i sprat. U najnižim delovima ranije su se nalazili magacini, a prizemlje je služilo za privrednu delatnost. U gornjem delu su sobe za spavanje i gostinske odaje.

Rekonstrukcijom Manakove kuće stalna izložba će biti samo delimično izmenjena i obogaćena. Ona će sa dosadašnjim starim, kao i potpuno novim programima Etnografskog muzeja: izložbama, predavanjima, školama i kursevima starih i tradicionalnih zanata, kao i prodavnicom suvenira, sada imati zadatak da predstavi najbolje srpske brendove - izrađevine tradicionalnih i umetničkih zanata, gastronomsku ponudu i mnoge druge stvari koje će privlačiti domaće i strane goste da svrate u ovaj starinski kutak našeg glavnog grada.

Legat Hristifora Crnilovića

Manakova kuća je svečanim otvaranjem 17. novembra 1968. godine postala muzejska institucija, organizaciona jedinica Etnografskog muzeja u Beogradu. U njoj je smešten dragoceni legat Hristifora Crnilovića sa stalnom izložbom "Narodne nošnje i nakit centralnog balkanskog područja iz 19. i prvih decenija 20. veka".

Etnografska spomen-zbirka Crnilovića sadrži 2.600 predmeta od velike kulturne vrednosti, bogatu fotodokumentaciju koju čine stare negativ ploče i negativ filmovi, priručnu biblioteku sa više od 700 stručnih knjiga i časopisa i oko 22.000 listova rukopisne građe raspoređenih u 236 svezaka, sa zapisima, crtežima, fotografijama i izvodima iz literature.