Koliko komunalnog otpada Evropljani zapravo proizvode? - Srbija sa 472 kilograma po osobi bolja od proseka

Ilustracija (Foto: degetzica /shutterstock.com)

Komunalni otpad čini samo oko 10 % od ukupno generisanog otpada, ali upravljanje i tretman zahtevaju značajne resurse, jer u ovaj otpad spadaju i plastika, i karton, i hrana, i metali, i sve ono što bacamo u domaćinstvima.

Izveštaj Eurostata o trendovima u generisanju i tretmanu komunalnog otpada u Evropskoj uniji od 1995. do 2022. godine ukazuje na jasan trend prema smanjenju odlaganja ovog otpada na deponije.

Analiza Eurostata za 2022. godinu pokazuje da prosečan stanovnik EU generiše 513 kilograma komunalnog otpada. Ali, ogromna je razlika među zemljama, od 301 kg po stanovniku u Rumuniji, 364 kg u Poljskoj, 373 kg u Estoniji, do 721 kilogram po stanovniku u Luksemburgu, 787 kg u Danskoj i rekordnih 835 kg po stanovniku u Austriji.

Analizirani su i podaci za države u statusu kandidata za članstvo u EU. Srbija je ispod proseka sa 472 kilograma, Severna Makedonija takođe, sa 467, a Crna Gora je iznad proseka, sa 537 kilograma po stanovniku.

Kako se ukazuje u izveštaju, uzroke velikih razlika treba tražiti u potrošačkim navikama, ekonomskom bogatstvu, ali i u načinu na koji se komunalni otpad prikuplja i kako se njime upravlja.

Više otpada se stvara, manje odlazi na deponije

Iako se u EU generiše više otpada, ukupna količina komunalnog otpada odlaganog na deponije se smanjila. U referentnom razdoblju, ukupna količina komunalnog otpada odlaganog na deponije u EU smanjena je za 56%, sa 121 milion tona (286 kg po stanovniku) u 1995. na 53 miliona tona (118 kg po stanovniku) u 2022. To odgovara prosečnom godišnjem padu od 3,1%.

Kad je reč o recikliranju, količina recikliranog otpada je porasla od 37 miliona tona (87 kilograma po stanovniku) 1995. godine, na 111 miliona tona (248 kilograma po stanovniku) 2022. godine, po prosečnoj godišnjoj stopi rasta od 4%. Udeo recikliranog komunalnog otpada porastao je od 19% na 48%.

I u recikliranju prednjači Austrija, sa 516 kilograma, slede Danska sa 411 kg i Nemačka sa 409 kg. Na samom začelju je Rumunija sa svega 36 kilograma recikliranog otpada po stanovniku, a neznatno su bolje Malta sa 75 kg i Grčka sa 90 kilograma. U Srbiji se reciklira 83 kilograma po stanovniku.

Statistika stiže nakon upozorenja Evropske komisije da je 18 članica EU u riziku da ne ispuni ciljeve za pripremu 55% komunalnog otpada i 65% ambalažnog otpada za ponovnu upotrebu ili recikliranje do 2025. godine, kao i za smanjenje odlaganja komunalnog otpada ispod 10% do 2035. godine.

Očekuje se da Estonija, Finska, Francuska, Irska, Letonija, Portugal, Španija i Švedska neće ispuniti cilj za komunalni otpad prema trenutnim stopama, dok se strahuje da bi Bugarska, Hrvatska, Kipar, Grčka, Mađarska, Litvanija, Malta, Poljska, Rumunija i Slovačka mogle propustiti i ciljeve za komunalni otpad i ukupni otpad od ambalaže.

M. D.