Bečko postojenje za tretman otpadnih voda radi po uzoru na prirodu i samo sebe snabdeva zelenom energijom - U Dunav se ispušta čista voda, kada će Beograd tim putem?

U bečko postrojenje za preradu otpadnih voda oko 6.000 litara stigne svake sekunde, a nakon 20 sati, u Dunav se ispušta čista voda. Ovo postrojenje, najveće u Austriji i među pet najvećih u Evropskoj uniji, godišnje preradi oko 200 miliona kubnih metara otpadnih voda.

Fabrika pokriva površinu od 490.000 m², što je površina veća od Vatikana, a njome upravlja ebswien, bečka kompanija u gradskom vlasništvu.

- Nakon mehaničkog čišćenja otpadnih voda, prečišćavanje se odvija po uzoru na prirodu. Naime, u dve faze biološkog tretmana uklanjaju se zagađivači kao što su ugljenik, azot i fosfor - rekao je Karl Wögerer iz kompanije ebswien.

Za preradu tolike količine vode, neophodna je i velika količina energije. Fabrika godišnje troši 60 Gwh, što je ekvivalent potrošnji 25.000 bečkih domaćinstava.

- Pre 15 godina pokrenut je proces transformacije sa ciljem da fabrika snabeva sama sebe čistom energijom. Od 2020. godine ebswien proizvodi više zelene energije iz otpadnog gasa koji se generiše u šest velikih digestora, nego što joj je potrebno za rad - navodi Wögerer.

Na nivou Evropske unije se prečišćava čak 80% otpadnih voda, što je u nivou svetskog proseka, dok je Srbija značajno ispod toga, sa svega 14,7%. Beograd nema nijedno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda i sva kanalizacija se uliva u Savu i Dunav.

U januaru 2022. godine Vlada Srbije je potvrdila kredit od 203,7 mil EUR koji je osiguran kod kineske državne kompanije China Export & Credit Insurance Corporation. Ta sredstva namenjena su za finansiranje prve faze projekta sakupljanja i prečišćavanja otpadnih voda centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda.

Sporazum o saradnji i Ugovorni sporazum za projekat sakupljanja i prečišćavanja otpadnih voda centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda potpisan je 2020. godine. Tadašnja ministarka građеvinarstva, saobraćaja i infrastrukturе, Zorana Mihajlović, potpisala jе zajеdno sa dirеktorom prеdstavništva kompanijе China Machinery Engineering Corporation (CMEC) u Srbiji, Li Sjuеćеngom i dirеktorom JKP Bеogradski vodovod i kanalizacija, Draganom Đorđеvićеm sporazum o saradnji i ugovorni sporazum za projеkat sakupljanja i prеčišćavanja otpadnih voda cеntralnog kanalizacionog sistеma Grada Bеograda.

Mihajlovićеva jе tom prilikom istakla da sе godišnjе u Savu i Dunav izlijе 190 miliona kubika otpadnih voda, što sе možе uporеditi sa 60 hiljada olimpijskih bazеna ili 19 miliona cistеrni.

- Beograd će se rešiti preko nekoliko postrojenja koje mora da ima. Jedno od njih koje je najveće je Veliko selo, koje se nalazi u opštini Palilula i gde se uveliko radi projektno-tehnička dokumentacija i gde mi sada možemo da vidimo kako to postrojenje treba da izgleda. To će biti jedno od najvećih postrojenja, koje će isto imati tretman sušenja mulja, ali ono što je važno, to će biti jedno mesto gde će spaljivati mulj od koga će se koristiti energija. To je sve u fazi tehničke dokumentacije gde već možemo da vidimo koliki iznos sredstava će biti potreban za tako jedno veliko postrojenje. To prelazi oko 700 mil EUR - nedavno je za RTS rekla Sandra Dokić, državna sekretarka u Ministarstvu zaštite životne sredine.

S početkom pandemije korona virusa podaci bečke fabrike za preradu otpadnih voda bili su korisni donosiocima odluka i kao medicinski resurs. Naime, ubrzo nakon proglašenja pandemije, prokrenut je projekat CSI Wastewater kojim su se podaci o procentu zaraženih virusom iz otpanih voda pokazalil kao značajni u ranoj detekciji prisustva virusa među stanovništvom.

Podaci ove kompanije, dobijeni iz otpadnih voda, stizali su pre zvaničnog broja prijavljenih slučajeva u zdravstvenim ustanovama, što je u tim okolnostima bilo značajno.