Kulturno nasljeđe među glavnim atrakcijama - Laktaši pripremaju nove projekte za očuvanje baštine i privlačenje turista

Vjerski objekti, arheološki lokaliteti, spomenici nacionalnih manjina i ostalo materijalno kulturno nasljeđe, svjedoci su burne prošlosti naroda koji su živjeli ili žive na području Laktaša, što je ujedno i najznačajnije kulturno nasljeđe tog kraja.

Nije manje važno i nematerijalno kulturno nasljeđe sa kojim turisti, pogotovo strani, nisu dovoljno upoznati. Turistička organizacija Laktaši u svojim promotivnim i projektnim aktivnostima veliku pažnju posvećuje upravo nematerijalnom kulturnom nasljeđu, kaže Svjetlana Baštinac, direktor te organizacije.

- Folklor, stari zanati, običaji i ostali elementi nematerijalnog kulturnog nasljeđa veoma su bitni u kreiranju turističke ponude bilo koje destinacije, pa tako i Laktaša. Prije nekoliko godina, izdali smo brošuru Laktaši etno, organizujemo svake godine Etno sajam, a od Kraljevine Švedske smo dobili i sredstva za implementaciju projekta Opančarstvo. Nakon što smo održali obuku ručne izrade opanaka, Laktaši su dobili prvu ženu opančara koja danas svoje proizvode prodaje širom svijeta – kaže Baštinac.

Najznačajnije arheološko nalazište u ovoj opštini je Balkis, ranovizantijski izgubljeni grad iz IV vijeka. Baštinac kaže da ovaj lokalitet još nije u funkciji turizma.

- Razlog tome su ogromna finansijska sredstva koja su potrebna da bi ovaj lokalitet bio valorizovan kao, na primjer, Viminacium u Srbiji. Turistička organizacija opštine Laktaši će u saradnji sa lokalnom zajednicom preko pretpristupnih fondova EU pokušati obezbijediti sredstva kojim bi ovaj lokalitet Laktaše pretvorio u jednu od najprepoznatljivijih i najposjećenijih destinacija u regionu. Rimske terme, koje se nalaze u centru Laktaša, takođe su značajan arheološki lokalitet iz perioda od I do IV vijeka i često su posjećene od strane organizovanih grupa turista. Gradina u Šušnjarima i Luke u Mahovljanima su takođe važni arheološki lokaliteti.

Narodna nošnja kraja se može podijeliti na Župsku i Lijevčansku, u zavisnosti od područja opštine Laktaši koje rijeka Vrbas dijeli na Župu i Lijevče polje.

Kako nam priča Baštinac, jedna od karakteristika ženske narodne nošnje ovih krajeva je bošča, oglavlje koje su nosile samo udate žene.

- Zubun je takođe karakterističan za ovo područje, a to je ženska svečana haljina. Od narodnih običaja, za ovaj kraj su karakteristične Čarojice koje se održavaju uoči vaskršnjeg posta. Osim već pomenutog Etno sajma, Turistička organizacija Laktaši sa KUD-om Slavko Mandić iz Laktaša svake godine organizuje veče folklora, a nekoliko puta smo bili i domaćin međunarodnog festivala folklora Dukat. Tradicija očuvanja folklora u Laktašima je veoma duga zahvaljujući KUD-u Slavko Mandić koji je u Laktaše donio brojne nagrade i priznanja sa najvažnijih svjetskih takmičenja.

Opština Laktaši planira kroz određene projekte raditi na očuvanju i promociji kulturne baštine. Tako su Strategijom razvoja opštine Laktaši predviđeni Župska kuća i Očuvanje kulturne baštine iz Rimskog doba.

- Župska kuća će biti autentično opremljena, a u njoj će se posjetiocima nuditi sve što je karakteristično za ovu laktašku oblast kao što su hrana i piće, suveniri, ručni radovi i slično. Kad je riječ o kulturnoj baštini iz Rimskog doba na području opštine Laktaši, cilj je da se ona stavi u turističku svrhu - navodi Baštinac.

Turistička organizacija opštine Laktaši planira u narednom periodu raditi na povećanju turističkog prometa i prihoda od turizma, kao i smanjenju nezaposlenosti, sve uz poštovanje ekoloških standarda. Razvoj turističke ponude će se bazirati na unapređenju uslova za razvoj banjskog, seoskog i tranzitnog turizma.

- Potencijalne turiste pozivam da posjete Laktaše i da se u njima zadrže barem jedan vikend kako bi uspjeli da vide naše kulturno-istorijske spomenike, da jedu zdravu i ukusnu hranu i piju kvalitetna vina, rakije, kraft piva, da ne propuste kupanje i velnes usluge u našim ljekovitim banjama i da neizostavno uživaju u noćnom životu – ističe Baštinac.

Dodaje da će tokom ljeta biti dostupni brojni kulturno-zabavni i sportski sadržaji, što je svakako razlog više za posjetu Laktašima.